Kaynak: Vikipedia

Bedia Muvahhit Statzer, (Emine Bedia Şekip) (d. 16 Ocak 1897, İstanbul – ö. 20 Ocak 1994, İstanbul). Tiyatro ve sinema sanatçısı. Atatürk'ün emriyle sahneye çıkan ilk Türk kadın tiyatro oyuncusudur.

Kadıköy Terakki Mektebi ve Notre Dame de Sion Lisesi'nde okumuş ve küçük yaşta Fransızca ve Rumca öğrenmiştir. Öğrenimini sürdürürken o yıllarda kurulan Telefon Şirketi'nde çalışan ilk kadınlardan biri oldu. 1921'de Erenköy Kız Lisesi'nde Fransızca öğretmenliğine başladı.

Sanat yaşamı 1908'de başlamış sayılır. Ancak 1914'te yeni kurulan Darülbedayi'ye girdi. 1918 yılında sanatçı Ahmet Refet Muvahhit ile evlendi. İlk filmi, 1923 yılında Muhsin Ertuğrul'un teklifiyle başladığı Halide Edip Adıvar'ın Ateşten Gömlek romanından sinemaya uyarlanan filmdir. Bu filmde canlandırdığı Ayşe karakteri ile Türk sinemasının Neyyire Neyir'le birlikte ilk kadın oyuncularından biri oldu.

1923'te, Ceza Kanunu adlı oyunla sahneye çıkmasıyla tiyatro yaşamı da başlamış oldu. Sanat yaşamı boyunca 200'ün üzerinde oyunda ve sayısız sinema filminde rol aldı. 1927 yılında eşinin ölümünün ardından piyanist Ferdi von Statzer ile ikinci evliliğini yaptı. 1951 yılında eşinden ayrılan Bedia Muvahhit, 1975 yılında Şehir Tiyatroları'ndan emekli oldu. 1987 yılında Devlet Sanatçısı unvanını aldı.

1993 yılı aralık ayında sağlık durumu kötüleşen Muvahhit, 20 Ocak 1994 tarihinde 97 yaşında öldü ve Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi. Bedia Muvahhit'in Şuayip Sina Arbel (1922-8 Eylül 1991) adında bir oğlu, Zeynep ve Ali adlarında iki torunu ve Aslı, Nazlı ve Ayşe adlarında da üç torun çocuğu bulunuyordu.

Rol aldığı bazı oyunlar; Hisse-i Şayia, Taş Parçası, Aktör Kin, Yorgaki Dandini, Hamlet, Devlet Kuşu, On İkinci Gece, Matmazel Julie, Aynaroz Kadısı, Hortlaklar, Mürai, Tersine Akan Nehir, Bir Kavuk Devrildi, Venedik Taciri, Fermanlı Deli Hazretleri, Mum Söndü, Bir Ölü Evi, Otello, Kafes Arkasında, Kafatası, Lüküs Hayat, Yarasa, Müfettiş, Saz-Caz, Mırnav, Ayaktakımı Arasında, Tebeşir Dairesi, Ahududu, Küçük Şehir, Oyun İçinde Oyun, Deli Saraylı, Kibarlık Budalası, Sana Rey Veriyorum, Deli Dolu, Suç ve Ceza, Çifte Keramet, Dama Çıkmış Bir Güzel, Gecikenler.

Kaynak: Haldun Dormen

Bedia Muvahhit sahneye çıkan ilk Müslüman Türk kadındır. Bilindiği gibi 1919 yılında Afife Jale sahneye çıkmayı denemiş fakat zamanın koşulları gereği sahneye çıkması birkaç denemeden sonra kesinlikle yasak edilmiştir. 1923’te Cumhuriyetin kuruluşundan sonra MUSTAFA KEMAL o yılın yaz aylarında İzmir’i ziyaret etmiş ve İzmir’de turnede bulunan Darülbedayi (şimdiki İstanbul Şehir Tiyatrosu) PAŞA’yı oyunlarına davet etmek için ziyarete gitmişlerdir. Gidenler arasında tiyatronun ünlü aktörü Muvahhit Bey de varmış. Muvahhit Bey’in eşi iyi eğitilmiş Fransızcayı ve Rumcayı çok iyi konuşan o yıllarda da bir telefon merkezinde çalışan Bedia Hanım eşine “ben de Paşa’yı tanımak istiyorum beni de ziyaretine götürün demiş. Bedia Hanım oyunculukla ilgisi olmadığı halde o yıl çekilen Ateşten Gömlek filminde başrollerden birini oynamıştı. MUSTAFA KEMAL ziyaretçileri büyük bir nezaketle karşılamış ve “Bu akşam oyununuza bir şartla gelirim.” Muvahhit Bey’i işaret ederek “Eşiniz rollerden birini oynarsa…” demiş. Davet edildiği oyundaki bütün kadın rolleri o yıllarda adet olduğu gibi Ermeni oyuncular tarafından oynanıyormuş. Bedia Muvahhit o gece İzmir’de ister istemez rollerden birini oynamak zorunda kalmış. MUSTAFA KEMAL PAŞA oyuncuları tebrik etmiş. Bedia Hanım’a dönerek “Bundan sonra güzel Türkçemizi sizin gibi yetenekli hanımların ağzından duymak istiyorum. Daha önce gördüğüm Ateşten Gömlek filminde çok başarılıydınız. Bu başarınızı tiyatro sahnelerine de taşımanız gerekmektedir.” diye bir çeşit emir vermiş. Böylelikle İzmir’de o gece bir tarih yazılmış ve Müslüman Türk kadınları için muhteşem bir yol açılmıştı. Bedia Hanim o yıl mevsim başında İstanbul Şehir Tiyatrosu’nda Othello’da Desdamona rolünü oynayarak oyunculuğunu perçinlemiş ve şehir tiyatrosundan hiç ayrılmadan 250’nin üstünde başrol oynamış, birçok filmde de önemli roller üstlenmiştir. Bedia Muvahhit’in ayrıca 50’nin üstünde oyun çevirisi vardır.